Een leuke inleiding schrijven voor een blogpost over muggen en hun vervelende beten? Motivatie dertig graden onder nul hier om ook maar iets joligs te schrijven over die bloeddorstige insecten! Ben jij net als ik degene die werkelijk ALLE muggen aantrekt 's nachts terwijl je slaapkamercompagnon nooit never jamais één enkel muggenbeetje te verwerken krijgt? Lees dan snel verder om te weten te komen hoe we het tij kunnen doen keren!
De tijgermug: komt steeds vaker voor in België.
Zeg niet te gauwtjes, maar 't zijn weer de vrouwtjes
Wereldwijd leven er zo'n 3500 muggensoorten. Daarvan zijn er slechts een 200 tal muggensoorten die bloed zuigen. In Belgie leven er zo'n dertigtal muggensoorten. In ons land is het vooral de 'gewone steekmug' (culex pipiens) die onze nachten komt verstoren.
Yes ladies, enkel de vrouwtjesmuggen zuigen bloed. De vrouwtjesmuggen hebben de eiwitten en het ijzer uit ons bloed namelijk nodig om hun eitjes te laten ontwikkelen.
Hebben de mannetjesmuggen dan helemaal geen bloed nodig om te overleven?
Nope, de mannetjesmuggen brengen geen babymugjes ter wereld en hebben daarom geen bloed nodig. Muggen -de mannetjes en de vrouwtjes dus- halen hun voedingsstoffen uit nectar van bloemen, niet uit bloed.
Zijn muggen zoetemondjes?
In de volksmond zegt men wel eens dat muggen vooral op zoek gaan naar 'zoet bloed'.
Ten huize Vandewalle kan dit wel eens kloppen: ik heb een donkerbruin vermoeden dat bij ondergetekende chocolade door de aderen stroomt #chocolateaddictinhetkwadraat.
Het is tevens ook ondergetekende die de nachtelijke luchtaanvallen van de vervelende muggen mag trotseren.
De hubster? Die eet géén chocolade. Die heeft nóóit last van muggenbeten.
Oorzaak-gevolg? Nee hoor!
(voor alle duidelijkheid: ik geef hier geen draai aan de wetenschappelijke waarheid om vooralsnog te kunnen doorgaan met mijn lichtelijk uit de hand gelopen chocoladeverslaving! Voorwaar ik zeg u, de immer kritische Farmareus kijkt mee over mijn schouder!).
Als muggen dan al een voorkeur zouden hebben voor zoet bloed, een mug kan niet op voorhand detecteren of iemand al dan niet zoet bloed heeft. The proof of the pudding is in the eating: pas als ze al aan het smullen is, proeft Miss Moustique welk bloed de pot schaft.
Muggen kiezen voor personen met 'zoet bloed'? Dit houdt geen steek. Er bestaat zelfs niet zoiets als 'zoet bloed'.
Wat trekt muggen aan?
Een mug kiest haar slachtoffers op basis van de volgende drie criteria:
Muggen komen af op transpiratie.
Ons zweet is samengesteld uit duizenden verschillende componenten die een mug al dan niet aantrekkelijk vindt. Met heel gevoelige receptoren – onze zoemende vrienden kunnen menselijke geuren al van op 30 meter afstand waarnemen - op hun antennes, kunnen muggen die verschillende componenten van ons zweet detecteren. Muggen gaan vooral af op het melkzuur in ons zweet. Transpiratie die veel zoete componenten bevat -ketonen- zou muggen afschrikken.
Een iets hogere lichaamstemperatuur zorgt ervoor dat ons zweet ook sterker gaat ruiken. Daardoor worden muggen nog meer tot bepaalde personen aangetrokken en vliegen ze anderen liever gezwind voorbij.
Een derde grote aantrekkingsfactor voor muggen is koolstfdioxide of CO2 die we uitademen.
Dit verklaart waarom zwangere vrouwen vaker lastiggevallen worden door muggen dan niet zwangere vrouwen. Aanstaande mama’s produceren namelijk tot 20% meer CO2 dan niet-zwangere vrouwen.
Als je dan ook nog bedenkt dat zwangere vrouwen meer transpireren dan de niet-zwangere collega’s... indeed preggy ladies, hele gesjareld dus. 😱
Hoe gaat de mug te werk?
Een klein zoem-wist-je-datje: Het zoemgeluid van een mug onstaat door hun vleugeltjes. Tijdens het vliegen maken ze vliegbewegingetjes in de vorm van achtjes met hun vleugeltjes wat het zoemende geluid veroorzaakt. En dit gezoem is, voor de muggen althans, noodzakelijk: mannetjesmuggen gaan aan de hand van het gezoem van de vrouwtjes hun partner lokaliseren om te paren.
Bestaat er iéts irritanter dan dat vreselijke gezoem van een mug die je uit je slaap houdt?!
Oooh jazekerst!
Nóg vreselijker dan dat irritante gezoem, is het moment waarop dat irritante gezoem plots ophoudt...
Want dan wéét je gewoon: DIE GGRRRMWBL*!😠😤 MUG ZIT ERGENS OP MIJN LIJF EN GAAT MIJ NU OOK NOG EENS STEKEN OOK!
De vrouwtjesmug heeft daarvoor een speciale steeksnuit. Vergelijk haar snuit met een zaagje. Ze zaagt zich met haar snuit een weg door onze huid en gaat op zoek naar een bloedvat in ons lichaam.
Wanneer de vrouwtjesmug ons bloed gaat opzuigen, spuit ze op datzelfde moment muggenspeeksel in ons lichaam. Dat muggenspeeksel zorgt ervoor dat ons bloed niet stolt. Op die manier kan Miss Moustique rustig de tijd nemen om haar volledig vol te zuigen met ons sappige bloed.
Het zijn precies die anticoagulerende stofjes (anti-stollingsstofjes) in het muggenspeeksel waarop ons immuunsysteem gaat reageren: er ontstaat een jeukend bubbeltje op onze huid.
Bij sommige personen gaat hun immuunsysteem in hun lichaam heel fel reageren bij een muggensteek, bij andere personen reageert hun immuunsusteem veel minder fel. Dit wil zeggen dat de muggenbeten bij de eerste groep hevig jeukende joekels van muggenbeten worden, terwijl de tweede groep amper zal merken dat hij werd aangevallen door een mug.
Zijn muggen gevaarlijk?
Ok, die jeuk na een muggenbeet kan behoorlijk vervelend zijn, maar we zijn nu ook geen truntjes hé.
Is het dan wel nodig om ons te beschermen tegen de muggen?
Ja zeker!
In bepaalde regio's in de wereld brengen muggen gevaarlijke ziektes over op de mens via die vervelende muggenbeten. Denk maar aan malaria, Denguekoorts, gele koorts, Zika.
Om de verspreiding van deze ziektes tegen te gaan is het absoluut noodzakelijk om ons te beschermen tegen de muggen.
7 nuttige tips om muggen te slim af te zijn
Once and for all:
Muggen komen niet af op licht. (🙋Remember transpiratie, lichaamstemperatuur en CO2 die we uitademen).
Andere insecten laten zich vaak wél leiden door licht, maar voor de muggen is licht geen aantrekkingsfactor om stillekesgaweg de masterbedroom binnen te sluipen.
Een muggenkaars heeft weinig zin. De geur van citronellakaarsen kan kort een effect hebben, maar het is helemaal niet efficiënt genoeg.
Ook apparaatjes die door middel van ultrasone geluiden muggen zouden verjagen, zijn rubbish.
Wat met een muggen'prise' of muggenstekker voor in het stopcontact die insecticides afgeeft? Deze zijn werkzaam tegen de muggen, dat wel. Maar gebruik deze zeker niet in de slaapkamer van kinderen en zwangere vrouwen. Want de insecticides die de stekker afgeeft, adem je dan ook in.
Geurkaarsen op basis van citronella zijn onvoldoende doeltreffend om muggen te verjagen.
Wat is dan wél het ultieme wapen om de muggen te slim af te zijn?
- Niet zweten (en al zeker geen melkzuur uitzweten),
- geen CO2 uitademen,
- koelbloedig blijven en vooral
- niet zwanger worden ,
et voilà, gedaan met de muggenbeten?!
Hmmmm, niet zo heel erg praktisch lijkt mij. 😉
Dus we gaan op zoek naar andere doeltreffende middeltjes ter preventie van die vervelende muggenbeten:
1. Vermijd stilstaand water.
Gezellige kumbaya rond het kampvuur aan een adembenemend mooi meer? Gegarandeerd muggenbetenprijs.
Of het plastic opblaaszwembadje van de kiddo's dat een hele zomer lang met water gevuld op je terras blijft staan: muggenmagneet! De vrouwtjesmuggen leggen hun eitjes namelijk liefst in stilstaand water.
2. Draag beschermende kledij
Als in: lange broek, lange mouwen en de muggen hebben geen schijn van kans.
3. Hang een muskietennet rond je bed of plaats een vliegenraam, muggenraam in deze, voor je venster.
Voor een schuifraam, de porte-fenêtre in het algemeen beschaafd westvlaams, bestaat er zoiets als een rolhor om de muggen en co buiten te houden. Een rolhor, MACHTIG!😅
4. DEET
DEET is een heel efficiënt insectenwerend middel tegen muggen (en teken).
Dit is een chemische vloeistof om rechtstreeks op je huid of op je kledij aan te brengen. Jarenlang dacht men dat de werking berust op het verstoren van de geursensoren van de mug. Nu lijkt het er op dat het de geur van DEET zelf is die de muggen verjaagt. Soit, er is dus nog steeds discussie in wetenschapsland over het exacte werkingsmechanisme van DEET, maar dat het werkt, dat is wél zeker!
Hoe hoger de DEET concentratie, hoe langer de werkingsduur. Gemiddeld moet DEET om de 4 tot 6 uur opnieuw aangebracht worden.
Belangrijk bij de combi zonnecrème - DEET: breng altijd éérst zonnecrème aan, wacht daarna 15 minuten tot een half uur en breng dán pas de DEET aan op je huid. Gebruik ook steeds zonnecrème met een hoge beschermingsfactor want DEET vermindert de werking van de zonnecrème.
Een ander nadeel van DEET is dat het kunststoffen aantast. Let dus op met zonnebrillen, horloges,... uit kunststof.
5. IR3535
IR watte?
Indeed, een hele rare naam, maar ook hier: het werkt efficiënt om muggen te verdrijven.
IR3535 is een chemisch product dat de vluchtigheid van geurstoffen gaat verminderen zodanig dat insecten, waaronder muggen, minder aangetrokken worden.
6. Icaridine of picaridine
Icaridine of picaridine is een chemisch product dat, in tegenstelling tot DEET, zo goed als geurloos is. Een concentratie van 20 à 25% is nodig om efficiënt muggen af te weren. Een ander groot voordeel tegenover DEET is dat (p)icaridine kunststoffen niet aantast.
7. Citriodiol
Citriodiol is een insectenwerend product op basis van eucalyptusolie. Citriodiol is dus van plantaardige oorsprong. De concentratie aan citriodiol moet wel voldoende hoog zijn om efficiënt te zijn, namelijk minstens 20%.
Wees kritisch
In het beste geval houden we enkel wat jeukende bubbeltjes over aan een muggenaanval. Maar denk eraan dat muggen ook gevaarlijk ziektes kunnen overbrengen.
Kies dus wijs als je een muggenwerend product aankoopt.
Hoe overtuigend bepaalde promocampagnes ook zijn, heel wat etherische en plantaardige oliën die 'werkzaam' zijn tegen insecten, doen helemaal niet wat er in de 'boekskes' beloofd wordt. Kies voor muggenwerende middelen die efficiënt, veilig en wetenschappellijk onderbouwd zijn. Hou altijd rekening met nevenwerkingen en met de leeftijd van wie je gaat insmeren met anti-muggenmiddeltjes.
I'll leave you here en wens je zoemloze zwoele zomernachten toe!
